SUMMALab geeft professioneel, onderbouwd en praktijkgericht advies over het opzetten en evalueren van experimenten binnen het mobiliteitsdomein. Dit zijn stappen die altijd worden uitgevoerd bij experimenten, maar dankzij SUMMALab kan dat sneller en met een veel grotere kennisbasis. Doordat meerdere steden betrokken zijn, worden de leerervaringen van andere steden meegenomen en worden schaalvoordelen bij het opzetten en opschalen van experimenten behaald. In SUMMAlab werken steden samen met kennisinstellingen en bedrijfsleven en wordt kennis en ervaring opgedaan en gedeeld.
Wat doen we binnen SUMMALab?
Verstedelijking en toenemende congestie in alle vervoersmodaliteiten leiden ertoe dat steden experimenteren met innovatieve oplossingen om meer personen en goederen te vervoeren met minder vervoersmiddelen, minder emissies en lager beslag op ruimte. SUMMALab verbindt en ondersteunt deze experimenten om te beginnen in de regio’s van Amsterdam, Den Haag, Delft en Rotterdam, het faciliteert het leerproces tussen de regio’s en versnelt de opschaling van veelbelovende oplossingen. SUMMALab richt zich op: (1) ‘last mile’ oplossingen zoals automatische shuttles en mobiele robots voor personen en goederen, deelfietssystemen en micro-mobiliteit, (2) deur-tot-deur oplossingen zoals autodelen, ritdelen, carpooling, Mobility/Transport as a Service (M/TAaS) (3) stedelijke gebouwde infrastructuur, zoals parkeervoorzieningen, laad-/loslocaties, regulering en tarifering van parkeren, en toegangsbeperkingen voor specifieke voertuigtypen. SUMMALab ontwikkelt vijf tools op het vlak van ‘korte en lange termijn businessmodellen’, technische haalbaarheid’ en ‘mobiliteits- en economische effecten’ om experimenten te ondersteunen en op te kunnen schalen.
Welke tools worden er ontwikkeld binnen SUMMALab?
In SUMMALab worden er vijf tools ontwikkeld, namelijk:
- Verkeers- en milieueffecten tool: Deze tool gebruikt data over de verplaatsingen van mensen. Deze data gaat in de tool en de uitkomst is vervoer en milieu (emissies en verkeer). De tool is flexibel, aan te passen en is geschikt om van te leren.
- Sociale inclusie tool: Met behulp van deze tool kan je voorafgaand aan een experiment beoordelen hoe inclusief het experiment/de pilot is. De tool kan ook tijdens of na een experiment worden gebruikt. Definitie sociale inclusie: mensen hebben gelijke kansen en mogelijkheden om aan de maatschappij deel te nemen. Gericht op mobiliteit betekent dat: kunnen mensen makkelijk deelnemen in de maatschappij doordat het experiment hen beter toegang tot mobiliteit biedt?
- Technische monitoringstool: Deze tool maakt gebruik van digital twins voor het testen van situaties en technologie op het gebied van autonoom vervoer als ook het inrichten van mobiliteitshubs. De uitkomsten van deze tool zijn: een technische checklist, software en technologisch advies (sensoren, algoritmes e.d.).
- Businessmodel tool: Deze tool geeft een eerste beeld van het business model van een living lab/experiment/pilot project. Het doel van de tool is om de belangrijkste aspecten van het business model te analyseren, het laat de zwakke en sterke aspecten zien en geeft suggesties hoe deze verbeterd kunnen worden.
- Opschalingstool: De tool help om mogelijke barrières in het opschalen van de Living Lab-resultaten in kaart te brengen, en hierop te anticiperen tijdens de uitvoering van het experiment.
Aanleiding
Het initiatief voor een Smart Urban Mobility Meta Lab (SUMMALab) is ontstaan naar aanleiding van een call van NWO, SIA, het ministerie van I&W en de topsector logistiek om duurzame living labs op te zetten met onderzoeks- en praktijkpartijen. De afgelopen jaren zijn verschillende ‘losse’ experimenten en living labs gestart op het vlak van duurzame stedelijke mobiliteit. De behoefte om te experimenteren zal blijven bestaan, evenals de behoefte aan implementatie en opschaling van oplossingen. Uit de huidige initiatieven blijkt echter dat kennisdeling, opschaling, structurele ontwikkeling en betrokkenheid van inwoners en bedrijven onvoldoende van de grond komt[1]. Om tot structurele en innovatieve oplossingen te komen is gerichte inzet nodig: SUMMALab biedt hiervoor een oplossing.
[1] Voorbeelden:
- Fietsdeelsystemen waarbij steden tegen vergelijkbare problemen aanlopen, zoals wildgroei. Er vindt wel enige afstemming plaats, maar niet voldoende.
- P+R-locaties die wel massaal gebruikt worden, waardoor ze een groot succes lijken, maar beperkt bijdragen aan een reductie van het autoverkeer naar binnensteden waardoor beleidsdoelstellingen niet worden gehaald. Advies over faal- en succesfactoren en data-inwinning om vraag-effecten te monitoren en evalueren zou hierbij kunnen helpen.
- Start-ups en apps die in een stad wel succesvol zijn in een pilot, maar er niet in slagen om te blijven bestaan en op te schalen, zoals bijvoorbeeld de in-car apps die in de Praktijkproef Amsterdam zijn ontwikkeld.
- Pilots met shuttles die vooral op technische haalbaarheid zijn gericht en weinig rekening houden met inpassing in en meerwaarde voor het mobiliteitssysteem. De MRDH en STAD-programma besteden nu wel aandacht aan kennisdeling hierover. Dit kan structureler en is ook wenselijk voor veel andere ontwikkelingen.